Stanowisko Rady NCN w sprawie Polityki Narodowego Centrum Nauki dotyczącej otwartego dostępu do publikacji

Informujemy, że Rada Narodowego Centrum Nauki uchwałami nr 116/2024 oraz 130/2024 przyjęła stanowisko ws. Polityki NCN dotyczącej otwartego dostępu do publikacji. Rekomenduje Dyrektorowi NCN nieprzedłużenie udziału Narodowego Centrum Nauki w konsorcjum „cOAlition S”, jednocześnie podtrzymując rekomendację publikowania w otwartym dostępie, z uwzględnieniem specyfiki danej dziedziny.

W uchwale nr 116/2024 Rada Narodowego Centrum Nauki rekomenduje Dyrektorowi NCN nieprzedłużanie udziału agencji w konsorcjum Coalition S (obecna umowa z konsorcjum obowiązuje do 31 grudnia 2024). Jednocześnie Rada zaznacza, że od 1 stycznia 2025 Narodowe Centrum Nauki powinno wspierać Plan S, zachęcając do jego stosowania, jednak bez nakładania na grantobiorców finansowanych z polskich środków publicznych jakichkolwiek ograniczeń rozliczenia projektu powiązanych z udostępnieniem publikacji powstałych w czasie realizacji projektu w otwartym dostępie. Rada zaleca także zapewnienie grantobiorcom technicznych możliwości swobodnego wskazywania w raporcie końcowym publikacji zgłaszanych do rozliczenia projektu oraz poinformowanie grantobiorców o tym, że obowiązki dotyczące publikowania w otwartym dostępie wynikające z umowy grantowej nie będą uwzględniane przy rozliczaniu projektu.

W uzupełnieniu, uchwałą nr 130/2024 Rada wskazała zasadnicze motywy uchwały nr 116/2024, wśród których znalazły się zarówno motywy natury organizacyjnej, jak i finansowej. Rada stwierdziła, że nieprzedłużenie udziału w cOAliton S nie oznacza krytyki idei otwartego dostępu do wyników badań, a jedynie zastąpienie obowiązku stosowania wymogów Planu S rekomendacją publikowania w otwartym dostępie, z uwzględnieniem specyfiki dziedziny.