Kilka dni po agresji Rosji na Ukrainę – z inicjatywy Ministerstwa Edukacji i Nauki – Narodowe Centrum Nauki przygotowało projekt specjalnego programu skierowanego do Ukrainek i Ukraińców oraz innych naukowców, bez względu na obywatelstwo, którzy schronili się lub schronią w Polsce. Do uruchomienia programu, który umożliwiłby im kontynuowanie badań w polskich ośrodkach, niezbędne jest oficjalne zlecenie ministerstwa. W oczekiwaniu na to zlecenie i uruchomienie finansowania przez MEiN, NCN otwiera dodatkową możliwość wsparcia naukowczyń i naukowców uciekających przed wojną. Kierownicy grantów NCN mogą w ramach posiadanych środków zatrudnić w zespole badaczy z Ukrainy. Fundusze na ten cel mogą pochodzić z każdej pozycji w kosztorysie załączonym do umowy grantowej z NCN.
– Od pierwszych dni tych dramatycznych wydarzeń było dla nas oczywiste, że polskie środowisko naukowe nie zostawi ukraińskich badaczy samych – mówi prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN.
W projektach można będzie zatrudniać osoby, które mają co najmniej stopień naukowy doktora (w ukraińskim systemie kandydat nauk) i przed wybuchem wojny pracowały na ukraińskich uczelniach oraz w innych ośrodkach. Ich działalność i zainteresowania muszą być związane z tematyką projektów.
Jednostki naukowe będą zobowiązane do zapewnienia goszczonym badaczkom i badaczom opiekunów z tej samej lub pokrewnej dyscypliny i do podjęcia działań służących ich integracji ze środowiskiem naukowym.
– Jestem przekonany, że ta inicjatywa będzie świadectwem solidarności polskiego środowiska akademickiego z narodem ukraińskim w tym dramatycznym okresie i pozwoli wszystkim zespołom realizującym granty NCN wykorzystać wiedzę, energię i potencjał naszych przyjaciół, którzy przybyli do Polski w ostatnich tygodniach – dodaje dyrektor.
Z możliwości zatrudnienia naukowczyń i naukowców z Ukrainy będą mogli skorzystać laureaci grantów MAESTRO, OPUS, SONATA BIS, SONATA, HARMONIA, SYMFONIA oraz programów międzynarodowych OPUS LAP, SHENG, BEETHOVEN, DAINA, MOZART, ALPHORN, DIOSCURI i UNISONO. Zatrudnienie badaczy nie powinno spowodować niewykonania zaplanowanych wcześniej zadań.
Maksymalna wysokość środków finansowych pochodzących z jednego grantu nie może przekroczyć stu tysięcy złotych. W ramach tego limitu możliwe będzie zatrudnienie jednej osoby na rok, można także zatrudnić większą liczbę osób na krótszy czas lub z niższym wynagrodzeniem.